Wina Rkatsiteli

Charakterystyka Rkatsiteli

Grona Rkatsiteli pojawiają się późno. Są raczej duże, lub przynajmniej średnie, z charakterystycznym nieśmiałym rumieńcem. Co ciekawe owoce zawierają zwykle wysoką zawartość cukru przy jednoczesnej dość wysokiej kwasowości. To właśnie tajemnica smakowej elastyczności szczepu Rkatsiteli.

Szczep Rkatsiteli to najważniejszy szczep ze wszystkich odmian winorośli, z których uprawiane są wina z Gruzji. Co więcej, uchodzi za jeden z najstarszych szczepów nie tylko w samej Gruzji ale i na świecie. Istnieją badania, które dowodzą, że szczep Rkatsiteli został wyprowadzony bezpośrednio z dzikorosnącej winorośli leśnej. Nazwa szczepy oznacza czerwony winny pęd i nawiązuje do czerwono zabawionych młodych roślin tej odmiany.

Co ciekawe ze z gron szczepu Rkatsiteli wyrabia się w Gruzji zarówno wina z najwyższej, jak i najniższej półki cenowej. Po prostu jest łatwy uprawie, dzięki wysokiej, jak na wino, odporności na mrozy i przymrozki (dość późno zaczyna wypuszczać noworoczne pędy). Omija go też większość niszczących winorośl chorób. Dodatkowo jest wyjątkowo wydajnym szczepem. Daje dobrą jakość wina nawet przy wysokim plonie. To dlatego uwielbiają go właściciele malutkich winnic. Szczep po prostu daje zarobić, nawet na malutkiej powierzchni uprawy. Z Rkatsiteli Gruzini wyrabiają większość produkcji domowych, konsumowanych na co dzień na własny użytek. Właśnie takie Rkatsiteli spotkamy w butelkach na gruzińskich bazarach. Przy wysokim plonie z hektara wina z Rkatsiteli dadzą wina o zdecydowanie mniejszej zawartości alkoholu i niższej koncentracji aromatów, ale wciąż będą trzymały charakter odmiany. Aby wino z Rkatsiteli trafiło na najwyższą półkę, jego hodowla wymaga jednak zdecydowanego ograniczenia plonu z hektara.

Niezwykłą popularnością cieszą się posiądające delikatny smak półsłodkie wina z tej odmiany. Biorąc pod uwagę kolor, białe wino Rkatsiteli cechuje się harmonijną kwasowością, która odpowiednio balansuje słodycz i czyni całość idealnie wyważonym. 

Jeśli szukacie klasyki odmiany Rkatsiteli, szukajcie tradycyjnych win kachetyjskich. Kachetia to kolebka gruzińskiego wina. Podobno około 70% rocznej produkcji wina z Gruzji wytwarza się właśnie w Kachetii. Gruzińskie legendy głoszą, że pierwsi mieszkańcy Kachetii „urodzili się z ziemi” razem z pierwszą winoroślą. Uprawy wina ciągną się tu kilometrami. Każdy w Kachetii po prostu musi mieć swoją niewielką winniczkę.

Historyczna metoda starzenia w Qvevri

Z najbardziej znanych win gruzińskich właśnie białe wytrawne wino Rkatsiteli oraz czerwone wytrawne Sepravi są nadal wyrabiane tradycyjną metodą gruzińską, choć oczywiście występują również w produkcjach wg sposobów europejskich. Czym różnią się te metody? Metoda europejska to sposób produkcji, w której wino dojrzewa w drewnianych beczkach, a tradycyjna metoda gruzińska (czasami zwana kachetyjską) wykorzystuje do tego gliniane naczynia kwewri (Qvevri) zakopywane w ziemi.

I choć zdecydowana większość win produkowanych w Gruzji produkowana jest metodą europejską, to jednak wraz z trendem powrotu do źródeł, do ręcznej produkcji z serca, a nie portfela, wino Qvevri w ostatnich latach zdobywa coraz więcej zwolenników również w takich światowych kolebkach wina jak Francja czy Włochy. Warto zaznaczyć, że tradycyjny gruziński proces produkcji wina jest unikalny w skali świata. Archeolodzy dowodzą że już 6000 lat temu kaukascy winiarze zakopywali w ziemi wielkie naczynia zwane kwewrami. W 2013 roku tradycyjny sposób wytwarzania gruzińskich win został wpisany na listę Dziedzictwa UNESCO. W takim kwewrach wino może być przechowywane nawet przez 50 lat. Gruzini w tradycyjnej metodzie nie oddzielają soku z winogron od moszczu, co pozwala na szczególny i wyrazisty smak powstałego w ten sposób wina. Gdy winiarz otwiera swoją kwewri, z samej góry zbiera wino najwyższej jakości, z części środkowej- wino stołowe średniej jakości, zaś to co zostanie na dnie, czyli sfermentowany moszcz, posłuży mu do produkcji słynnego gruzińskiego samogonu czyli wódki czaczy.

Warto zapamiętać, że wino z kwewri może być tylko wytrawne. Nikt nie przerwa bowiem procesu fermentacji, bo i jak. Cały cukier winogron zamienia się w alkohol. To dlatego tradycyjne wina gruzińskie z kwewri są mocniejsze od europejskich. Jak je rozpoznać w sklepie? Cóż, po prostu kosztują więcej. Często też na etykiecie widnieją kwewri, lub po prostu metodę produkcji znajdziemy w opisie.