Wina smak
Wiedza o winie
17.05.2010

Wina smak

Autor posta Zespół Winezja
Zespół Winezja

8/10

Kultura picia wina staje się coraz bardziej powszechna. Częściej doceniamy ten niezwykły trunek i częściej niż dawniej po niego sięgamy. I nie jest nam już obojętne, co pijemy. Zwracamy uwagę na etykiety, przebieramy w setkach rodzajów win, a szerokie nazewnictwo nie jest nam obce.

Co warto wiedzieć o winie, zanim wybierzemy jedną z wielu butelek? Czym sugerować się przy jego wyborze, jak oceniać i smakować wino?

W Europie najlepsze wina przybierają nazwę regionu, w którym dojrzewały winogrona użyte do jego produkcji, np. Bordeaux, Chianti, Champagne. Wszędzie indziej na świecie nazwa wina pochodzi od nazwy winogron, np. Cabernet, Chardonnay czy Pinot Noir. Najwięksi światowi producenci wina ustalają, ile danego winogrona musi zawierać wino, aby mogło przybrać od niego nazwę. I tak w Kalifornii i stanie Waszyngton wino, np. Merlot, musi zawierać minimum 75% tego gatunku winogron, aby móc przyjąć nazwę Merlot, stan Oregon wymaga obecności 90% danego rodzaju winogrona, zaś niektóre regiony Francji aż 100%. Jeśli więc pijemy francuskie Chardonnay z regionu Alasce, możemy być pewni, że wyprodukowane zostało w 100% z winogron odmiany Chardonnay.

Co decyduje o smaku i wartości wina

Trzy najważniejsze rzeczy decydują o smaku i wartości wina: rodzaj winogron użytych w procesie fermentacji, region, w którym dojrzewały, oraz receptura opracowana przez winiarza na bazie wieloletniej praktyki.

Gatunek winogron jest zdecydowanie najważniejszym elementem mającym wpływ na walory danego wina. Ojczyzną największej liczby odmian winogron jest Francja. Przez wieki jednak winne krzewy przemierzały glob, aklimatyzując się w różnych rejonach świata, modyfikując mniej lub więcej swoje cechy charakterystyczne. Zarówno wina białe, jak i czerwone mają wiele odmian różniących się smakiem, aromatem, kwasowością, soczystością.

Białe winogrona typu Pinot Grigio należą do jednych z łagodniejszych. Królują na włoskich plantacjach, są orzeźwiające ze zdecydowanym akcentem cytrusowym i kwiatowym. Takie też będzie wyprodukowane z nich wino.

Winogrona Sauvignon Blanc posiadają nieco ostrzejszy smak cytrusów lub jabłek i lekko dymny posmak, szczególnie te pochodzące z Francji i Nowej Zelandii, gdyż sprzyja im chłodniejszy klimat tamtych regionów. Odmiany uprawiane w cieplejszych winnicach Australii będą łagodniejsze i pozbawione akcentów owocowych.

Wina z winogron Chardonnay – najpopularniejszej i najbardziej różnorodnej odmiany winogrona białego – są łagodne i delikatne w smaku bądź mocno aromatyczne i ciężkie. Możemy więc znaleźć w Chardonnay całą gamę smaków: od cytrusów, przez miód, kokos, wanilię, karmel, aż do dymnego lub maślanego posmaku.

Riesling to jedyna szlachetna odmiana winogrona niepochodząca z Francji. Narodziła się w Niemczech, gdzie produkuje się głównie wina słodsze, o zdecydowanie owocowym i orzeźwiającym smaku.

Podobnie klasyfikuje się wina czerwone: do łagodniejszych zalicza się te pochodzące z gatunku winogron Pinot Noir – najbardziej kapryśnych i trudnych w uprawie. Z Pinot Noir powstają wina musujące oraz lekkie owocowe wina wytrawne.

Merlot jest jedną z najpopularniejszych odmian czerwonego winogrona uprawianych we wszystkich niemal zakątkach świata. Należy do odmiany łagodniejszej bogatej w bukiety owocowe i delikatne garbniki.

Shiraz jest najpopularniejszą odmianą australijskich winogron czerwonych. Produkuje się z nich przeciętne wina stołowe, jak i intensywne w smaku oraz kolorze najlepsze wina świata. Znacznie bogatsze w garbniki od Merlot zamienią się w wino cięższe i ostrzejsze o smaku jeżyn lub wiśni z elementami czekolady lub pieprznych przypraw.

Winogrona Zinfandel najczęściej spotyka się w kalifornijskich winiarniach, tam też są one najbardziej znane i cenione. Najlepsze wina Zinfandel są mocno owocowe, często ostre i pieprzne z odcieniem imbiru lub goździków.

Cabernet Sauvignon to najszlachetniejsza odmiana winnych gron, która łatwo przystosowuje się do odmiennych warunków klimatycznych. Bogata w garbniki, które z wiekiem ustępują smakowi suszonych owoców, wędzonki lub tabaki, może stworzyć bardzo bogaty i złożony bukiet. Cabernet to zazwyczaj wina ciężkie, bardzo ciemne o zdecydowanym smaku.

Oczywiście nie wszystkie owoce tej samej odmiany smakują identycznie. Na to bezpośredni wpływ ma region, w którym one dojrzewały, oraz sposób, w jaki były uprawiane. Wiek krzewów winnych, typ gleby, klimat i mikroklimat, nasłonecznienie, opady przyczyniają się do wielu smaków i aromatów w winach tego samego typu.

Chłodniejszy klimat i mniejsze nasłonecznienie zazwyczaj zaowocuje winogronami mniejszymi, a co za tym idzie o większej kwasowości i mniejszej zawartości cukru. Klimat ciepły i więcej słońca sprzyjają dojrzewaniu winogron większych i słodszych. Najcenniejsze i najsłodsze winogrona wymagają bardzo sprzyjających warunków. Niektóre regiony Hiszpanii, Włoch, USA, Francji, Australii, Nowej Zelandii, Chile i Argentyny szczycą się uprawą najlepszych winogron świata.

Mieszanie różnych odmian winogron jest bardzo popularną metodą uzyskiwania bardziej złożonych i ciekawszych smaków win. Niektóre winogrona nie są dostatecznie wartościowe, aby uzyskać z nich trunki o wysokich walorach smakowych. Dlatego też pewne odmiany owoców dodane będą w celu złagodzenia wina, inne zaś dla ożywienia smaku. Wszystko to, aby uczynić go łaskawszym dla podniebienia.

Receptury wypróbowywane i udoskonalane przez lata są największym sekretem każdej dobrej winnicy. To one decydują o ostatecznym smaku wina i sprawiają, że Sauvignon Blanc lub Chardonnay pochodzące z różnych winnic pozostawią w ustach posmak różnych owoców. Różne drożdże użyte do procesu fermentacji, czas i sposób leżakowania doda winu Merlot lub Cabernet Sauvignon posmaku ziemi, tabaki lub dymu. Ogromne znaczenie dla aromatu wina ma jego przechowywanie. Dębowe beczki nadają winu aromat tego drzewa. Niektóre beczki celowo opalane od środka dadzą winu posmak wędzonki lub karmelu. Beczki stalowe używane są do win, które najlepsze swe walory uzyskają dzięki winogronom użytym do ich produkcji.

Najlepsza teoria na temat wina nie nauczy nas rozróżniać i smakować win. Pozostaje nam więc tylko próbować, próbować, próbować…

Czego szukać w winie?

Nalewając niewielką ilość wina do kieliszka oceniamy jego kolor, zapach, pierwsze wrażenie w ustach, smak i końcowy posmak, jaki wino pozostawia. Przyjrzyjmy się winu: czy jest klarowne, czy ma dobre zabarwienie? Białe łagodniejsze wina będą miały jasny słomkowy kolor, wina mocniejsze ciemniejszy, żółtawy i przypalany odcień. Słabsze wina czerwone często będą przezroczyste, jak sok wiśniowy lub żurawinowy. Wina cięższe i mocniejsze będą ciemne, rubinowe i jakby gęściejsze, pozostawiające na ściankach kieliszka wyraźne ślady. Zamieszaj lekko wino w kieliszku i powąchaj. Nasz zmysł powonienia znajduje się tuż obok ośrodka pamięci, dlatego z całą pewnością wyczujesz w winie znajome ci aromaty. Czy są to cytrusy, morele, a może kwiaty, miód lub trawa? Czy czerwone wino pachnie wędzonką, czy owocami leśnymi? Z pewnością od razu wyczujesz obce nieprzyjemne zapachy, jeśli wino nie jest już dobre. Skosztuj. Tak aby wino pobudziło wszystkie zmysły i kubki smakowe. Czy czujesz wyraźny, cierpki posmak garbnika? Czy czujesz „wagę” bądź „gęstość” wina, czy też jest ono lekkie i łagodne?

Najważniejszą rzeczą, szczególnie według koneserów francuskich, jest posmak, jaki wino pozostawia w ustach. Im dłużej czujemy jego smak po spożyciu, tym lepiej. Wina cięższe, z bogatszym bukietem smakowym, z pewnością pozostawią ciekawsze wrażenie, nawet jeśli na początku wydają się być ostre i ciężkie.

Nie ma jednoznacznej opinii na temat tego, które wino jest najlepsze. Wszystko zależy bowiem od naszych gustów i smaków. Jedno jest niewątpliwie najpiękniejsze: że ścieżki w krainie win nigdy się nie kończą, a każdy następny łyk to odkrywanie nowych smaków, które połaskoczą nasze podniebienie.

Jakie wino do obiadu?

Wszyscy znamy ogólne zasady podawania win: białe do białych mięs i ryb, czerwone do mięs czerwonych, słodkie do deserów. Nie musisz jednak trzymać się kurczowo ogólnie przyjętych norm. Wybór zależy od ciebie. Tobie ma smakować kombinacja potrawy z winem, jeśli więc potrafisz zajadać się wątróbką popijając ją szampanem, nikogo nie ma prawa to już dziwić.

Podstawowe zasady doboru wina do potraw w nowoczesnej kuchni kładą nacisk na: łączenie jedzenia i wina o podobnych walorach, np. dania z cytrusami z winem owocowym, ciężkiego gulaszu z winem ciężkim, łagodnej ryby z delikatnym winem (niekoniecznie białym), lub dobieranie wina do potraw na zasadzie kontrastu, np. mocno wytrawne wino do gęstego sosu śmietanowego, ciężkie wina do prostych zakąsek, np. chleba i sera. Nie sam produkt więc, lecz jego doprawienie zadecyduje o wyborze wina do posiłku. Wegetariańska mocno pieprzna pasta wymagać będzie czegoś więcej niż stonowanego Sauvignon Blanc, a bitki wieprzowe na słodko nie stworzą zgranej pary z wytrawnym Merlot.

Jak wino reaguje z jedzeniem:

  • Wino bogate w garbniki (np. Bordeaux) podane z produktami bogatymi w garbniki (np. orzechy włoskie) stanie się nieznośnie wytrawne, wręcz kwaśne.
  • Proteiny łagodzą garbniki, wino mocno wytrawne dobre więc będzie do wołowiny.
  • Potrawy delikatne (białe ryby, cielęcina) zostaną zupełnie przytłumione przez ciężkie wina czerwone, tak jak ostra lasagna zabije smak delikatnego Sauvignon Blanc.
  • Niektóre kombinacje wina z jedzeniem (np. indyka z czerwonym Bordeaux) tworzą smak obcy i niepożądany, np. metaliczny.
  • Wina mocno wytrawne sprawiają, iż potrawy słodkie stają się mniej słodkie, potrawy słone zaś czynią wino wytrawne jeszcze bardziej wytrawnym.
  • Potrawy słone zabijają słodycz, a uwypuklają smaki owocowe win słodszych.
  • Wina kwaśne łagodzą potrawy tłuste i oleiste.

Ciekawostki

Dobrze wiedzieć, że:

  • Oficjalne zasady serwowania win mówią, aby podawać wina białe przed czerwonymi, wytrawne przed słodkimi, lekkie przed ciężkimi, łagodniejsze przed tymi o mocniejszym i bardziej złożonym smaku.
  • W przeciwieństwie do wielu win białych szampan smakuje najlepiej podawany sam, bez jedzenia.
  • Sery twarde znacznie lepiej idą w parze z winami czerwonymi, wina białe z kremowymi serami miękkimi.
  • Czerwone wino lubi oddychać. Powinno się więc otwierać butelkę co najmniej 15 minut przed spożyciem.
  • Czerwone wino nie powinno wypełniać kieliszka więcej niż do 1/3 objętości. Łatwiej mu będzie oddychać i wydobyć pełen bukiet aromatów. Wina białe można nalewać do połowy objętości kieliszka.
  • Niedopite resztki czerwonego wina zachowają świeżość w lodówce w zakorkowanej butelce. Przed następnym podaniem trzeba go wyjąć odpowiednio wcześniej, aby ogrzało się do temperatury pokojowej.
  • Każdy następny rodzaj wina powinien być podany w czystych świeżych kieliszkach.

Dobre wino nie musi być drogie

Kilka doskonałych win za cenę niższą niż 15 dolarów:

Białe:

  • 2002 Hope Estate Chardonnay (Argentyna)
  • 2002 Chateau Michel Lynch Sauvignon Blanc (Bordeaux, Francja)
  • 2002 Bolla Pinot Grigio (Włochy)
  • 2003 Saint Clair Estate Riesling (N. Zelandia)
  • 2001 Beringer Napa Valley Chardonnay (Kalifornia)
  • 2002 Gallo of Sonoma Chardonnay (Kalifornia)

Czerwone:

  • 2003 Trapiche Cabernet Sauvignon (Argentyna)
  • 2002 Veramonte Cabernet Sauvignon (Chile)
  • 2002 Forest Glen Merlot (Kalifornia)
  • 2002 Fortant de France Cabernet Sauvignon lub Merlot (Francja)
  • 2002 San Giuseppe Chianti (Włochy)
  • 2001 KWV Shiraz (RPA)

autor: Melissa Hereghty
współpraca: Aneta Sadowska
źródło artykułu: http://www.magazyntd.com/numery,23,231


Powiązane artykuły

19.10.2023

Czym jest Barolo?

Wino Barolo, określane "królem win" i "wino królów", stanowi jedno z najwybitniejszych osiągnięć w światowej produkcji win czerwonych. Dla miłośników wina jest to prawdziwa uczta dla zmysłów, a kolekcjonerzy doceniają jego potencjał do starzenia się przez wiele lat. Bez wątpienia to jest jedno z najważniejszych i najbardziej fascynujących win na świecie, zachwycając smakoszy i podbijając serca miłośników wina na wiele lat.